Nationale Militie - Geneeskundig Onderzoek

Handleiding tot de leer van het Militair Geneeskundig Onderzoek

§ 35. Simulatio en provocatio morborum

De oorsprong der voorgewende en willekeurig voortgebragte ziekten (der simulatio en provocatio morborum ¹⁾) is niet van den nieuweren tijd. Deze dagteekent reeds uit de vroegere eeuwen der geschiedenis. Als de meest bekende klassieke voorbeelden ten dezen vindt men, onder anderen, dat van Koning David (mania imitata ²⁾) dat van Rachel (menstruatio ficta ³⁾), dat van Ulysses (stupiditas imitata ⁴⁾), van Brutus (idiotismus fictus ⁵⁾), van Sixtus V (marasmus imitatus ⁶⁾ ), dat der hovelingen van Dionysius van Syracuse (amblyopia imitata ⁷⁾) dat van den nog dwazeren hofstoet van Lodewijk XIV (fistula ani ficta, zelfs artificialis ⁸⁾), enz. Dergelijke gevallen echter verder daarlatende, even als vele anderen, welke alleen in het burgerlijk leven worden ontmoet, bij vrouwen, kinderen, dienstboden, voor het geregt staande misdadigers, bedelaars ⁹⁾, enz. tot het bereiken van honderdvoudige oogmerken ¹⁰⁾, beschouwen wij slechts diegenen, welke bij voorkeur in den militairen stand voorkomen.

Noten bij dit artikel

1) Deze eerste en tweede hoofdklasse der misleidings-ziekten kunnen, in eene algemeene beschouwing, uit hoofde van hare gelijke bedoeling, gevoegelijk worden te zamen gevat.

2) Voor Saul op de vlugt zijnde en bevreesd, door Koning Achis te zullen worden uitgeleverd, stelde hij zich als krankzinnig aan; I Sam. XXI: vs. 13.

3) Rachel, door haren vader Laban zullende gevisiteerd worden ter opsporing zijner ontvreemde huisgoden, wendde voor, dat zij de menses had; Genesis XXXI: vs. 35.

4) Om geen deel te nemen aan den Trojaanschen oorlog, hield hij zich stompzinnig en dwaas; beploegde rotsen, zaaide zout, enz. Flinius, Hist. nat. L. XXXV, C. 18.

5) Bij een helder verstand, nam Brutus het voorkomen aan van onnoozelheid, ten einde later onverwachts zijne wraak op Julius Caesar te kunnen koelen; Livius, L. I, C. 56.

6) Men verhaalt, dat Sixtus, uit begeerte naar de Pauselijke waardigheid, zich jaren lang het voorkomen van doodzwak en ziek te zijn had weten te geven, om te ligter door de Kardinalen te worden benoemd.

7) Dionysius was blind; zijne hovelingen hielden zich, hem ten gevalle, als of ook zij slecht of niet zien konden. Plutarchus, Lib. de different, inter adult.

8) Louis leed, gelijk algemeen bekend is, aan fistula ani; om hem welgevallig te zijn, simuleerde men dit gebrek destijds aan zijn Hof.

9) Ten einde medelijden op te wekken, en daardoor gaven uit te lokken, werden soms door bedelaars meer of minder belangrijke verminkingen aan zich zelven en de hunnen toegebragt. De meer gewone (kunstmatige zweren, huidziekten, enz.) daargelaten, herinneren wij aan eene overlevering, die in Haarlem langen tijd werd bewaard, omtrent eene bedelares, die haren zuigeling van het gezigt zou hebben beroofd, door het aanbrengen van spinnen op het oog onder een noten-dop (!?).

10) Oneindig groot toch is de aanleiding tot en zijn de wijzigingen in deze bedriegerijen. Zoo bijv. veinzen schijngeleerden somtijds bijziendheid, als verdicht gevolg van het vele studeren. - Zoo diplomaten insgelijks, om door het opzetten van eenen bril de ware uitdrukking van het oog, bij voorkomende discussiën, aan den vorschenden blik hunner tegenpartij zooveel mogelijk te onttrekken. - Jonge meisjes geven wel eens voor, zwanger te zijn, ten einde een gewenscht huwelijk te bespoedigen, of zelfs ook gehuwde, vrouwen, om voor eenigen tijd grooteren invloed te verkrijgen op hare echtgenooten of betrekkingen. - Een jonge leerling in de heelkunde maakte zich blaren aan de vingertoppen, door Spaansche vliegen-zalf, ten einde een voorwendsel te hebben, eene hem opgedragene aderlating, tegen welke hij opzag, niet te verrigten. - Gewezene militairen toonen soms likteekenen aan van geheel anderen aard, als te zijn verkregen in vroegere veldslagen (of bij tweegevechten, waarvan mij een voorbeeld bekend is); of zij klagen over rheumatische pijnen als gevolg hunner veldtogten, om belangstelling in te boezemen (de Heer Kerst nam dit waar bij verscheidene teruggekeerde soldaten der Citadel van Antwerpen). - Zie wijders eenige zeer bijzondere gevallen van simulatie in het burgerlijk leven, een opstel van Bayard, in de Annal. dhyg. publ T. 38, 1847.