Nationale Militie - Geneeskundig Onderzoek

Handleiding tot de leer van het Militair Geneeskundig Onderzoek

§ 53. Dwangmiddelen. Onaangename geneeswijzen

De dwangmiddelen, welke ons in de gegevene gevallen ten dienste staan, zijn in hoofdzaak de volgende:

a). Onaangename geneeswijzen ¹⁾. -
Men mag daarbij nimmer tot een uiterste overgaan en onthoude zich zelfs van den minsten schijn van wreedheid. In den regel verkieze men die onaangename middelen, welke tegen de aangegevene kwalen, zoo die werkelijk bestonden, in meerdere of mindere mate "aangewezen" zouden kunnen zijn. Uitwendig bijv. dienen als zoodanig in de eerste plaats: het electriseren en vervolgens verscheidene derivantia of revulsiva, zoo als koppen, Spaansche vliegen, ungt. Autenriethi, koude douches en dergelijken. Inwendig, ligte laxantia en walging verwekkende artsenijën, bijv. het z. g, "émétique en lavage", de "laauw water-kuur" van Fallot ²⁾, de "kuur" van Zittmann, enz. Bovendien maken onderscheidene geneeskundigen ten dezen dikwijls gebruik van leelijk-smakende mengsels, z. g."mixturae diabolicae" ³⁾, Hiermede kunnen wij ons evenwel veel minder goed vereenigen. Veel meer voordeel zien wij in de gelijktijdige aanwending eener schrale dieet, bij een onafgebroken verblijf in bed. Dit zijn krachtige adjuvantia te noemen van alle onaangename geneeswijzen. Ten einde zich van het laatste te verzekeren, late men de boven-kleederen van den man wegnemen. Bij dit een en ander houde men een behoorlijk en streng toezigt dat al onze voorschriften in den bedoelden zin worden opgevolgd en doe men deze middelen in ons bijzijn op de visite, of door vertrouwde personen, bijv. den Off. v. Gez. der wacht, aanwenden.

Hierbij is het in den regel verkieselijk, volkomen den schijn aan te nemen, als of dit alles in het wezenlijke belang der gezondheid van den lijder in het werk wordt gesteld.

Aanmerking: In sommige gevallen kan het nuttig zijn, den vermeenden simulant eenig onwerkzaam middel te laten gebruiken, bijv. brood-pillen, aqua destillata, of uitwendig, axungia porci, gekleurde olijf-olie en dergelijken. Dit inzonderheid dan, wanneer men bespeurt, dat hij tot inkeer neigt (" bijdraaijen" wil, zeggen de Engelsche schrijvers). Hierdoor verschaft men de bedriegers een voorwendsel, om "salvo honore" te kunnen herstellen, daar zij anders zonder eenige medicijnen te hebben gebruikt, uit vrees voor straf, zich niet als genezen durven opgeven. Dikwijls zagen wij hiervan eene uitstekend goede werking,

Noten bij dit artikel

1) Over het opleggen van straffen, het bezigen van harde maatregelen of pijnlijke middelen bij bedriegers, wordt niet eenstemmig gedacht, Henke, Von Siebolb en anderen spreken er voor, Von Ney, Bergmans, bij ons Van Geuns en anderen verklaren er zich sterk tegen. Ook ons komt het voor, dat ware heroïsche middelen hier alleen dan geoorloofd zijn, wanneer de vermoedelijke of mogelijke ziekte-aard hunne aanwending wettigt. In alle andere gevallen onthoude men zich van dezelve; eene lijfstraffelijke regtspleging door geneeskundigen immers is niet alleen ongerijmd, maar ook onwettig. Brandijzers en andere pijnlijke middelen behooren hier tot den vroegeren tijd; het uittrekken van tanden en kiezen, al zijn die ook hol, is eene schandelijke wreedheid; het onthouden van slaap is eene ongehoorde plagerij; den man van eer zijn al zulke "middeltjes" ten eenenmale onwaardig. Ook missen zij bovendien bij vastberadenen dikwijls hun doel en geven slechts aanleiding tot nog sterkere volharding.

2) Deze kuur bestaat in het ingeven van ruime hoeveelheden laauw water en werd door Cadet de Vaux oorspronkelijk aangeprezen tegen arthritis. Men kan er zich dus per analogiam van bedienen tegen waarschijnlijk voorgewende rheumatische pijnen. Men wijzige echter zijn voorschrift; immers hij gaf alle kwartier-uurs tot 7 med. oneen water, zoo warm mogelijk, soms tot 48 zulke hoeveelheden toe! Dit wordt gevaarlijk genoemd, daar er voorbeelden zouden bestaan van hierop gevolgden doodelijken uitgang, onder verschijnselen van hersen-aandoening, met plotselijke verlamming. Wij hebben alzoo nimmer meer durven geven, dan alle uren 1 gewoon bierglas laauw water en zagen daarvan geen nadeel.