Nationale Militie - Geneeskundig Onderzoek

Handleiding tot de leer van het Militair Geneeskundig Onderzoek

§ 119. Asthma nervosum

f). Asthma nervosum. - Zonder hier uit te weiden over de in waarheid zeer uiteenloopende, bijzondere vormen van asthma, hebben wij hier slechts op het oog de eenvoudige kortademigheid of z. g. "engborstigheid". Bij het visiteren van vrijwilligers kan men zich ligtelijk over mogelijk voorkomende dissimulatie ten deze opheldering verschaffen, behalve door de later te noemen onderzoekings-wijze, vooral door het spirometrisch onderzoek (§ 113, noot 5) moeijelijker is zulks bij onwillige lotelingen of reeds dienenden, dewijl bij hen de spirometer niet kan worden aangewend, als zijnde zijne uitkomst zeer veel van eenen goeden wil afhankelijk ¹⁾, En toch is hier beproeving noodig. Meermalen immers brengen de zoodanigen geveinsde klagten uit over nu en dan terugkeerende dyspnoe met of zonder anxietas pectoris. Zij loopen dan voorover, met opgetrokken schouders, ademen overdreven snel en klein, hoesten hard en lang, en doen hun uiterste best, om hierbij te expectoreren (ofschoon dit gewoonlijk slechts een weinig slijm of speeksel oplevert). Soms werd hiermede zelfs het opzettelijk provoceren palpitatio cordis (§ 120) gepaard. In die gevallen kan wel is waar het physisch onderzoek der borst-organen meermalen ons oordeel versterken, indien geene waarneembare organische stoornissen van het hart, de groote bloedvaten of de longen voorhanden zijn, doch wegens den zuiveren nerveusen vorm dezer ziekte, moeten wij toch voorzigtig zijn. Alsdan geve men vooral acht op het periodisch optreden daarvan en bespiede den man dikwijls, vooral gedurende zijnen slaap 2). Ook moet men dan vooral nagaan, in hoeverre krachtige ligchaams-bewegingen (hard loopen, trappen-klimmen, enz.) al of niet van nadeeligen invloed zijn op den graad zijner opgegevene dyspnoe.

Bij de behandeling van hardnekkige simulanten zijn de algemeene regelen van kracht.

Noten bij dit artikel

1) Gavin verkeert hier in dwaling, wanneer hij ook bij dienstpligtigen de aanwending van den spirometer als criterium bezigt.

2) Ten opzigte van het bespieden in den slaap, mag men intusschen niet te veel hechten aan de waarneming, dat deze rustig, langzaam en gemakkelijk geschiedt. Meer dan eens hoorden wij daaruit eene verkeerde of althans gewaagde beslissing ontleenen. Het kan immers zeer wel zijn, dat personen met ware dyspnoe (v. a. bij morbi cordis) in de horizontale ligging gedurende den slaap veel rustiger ademen, dan des daags, wanneer zij zich op de been bevinden.