Nationale Militie - Geneeskundig Onderzoek

Handleiding tot de leer van het Militair Geneeskundig Onderzoek

§ 133. Helminthiasis

h). Helminthiasis. Ofschoon de "worm-ziekte" in het Reglement niet uitgedrukt staat als tot afkeuring te geregtigen, moet men, hij de visitatie van vrijwilligers, er toch op bedacht zijn, dat hooge graden daarvan, in verband met abdominaal scrophulose, hen, ten minste tijdelijk, ongeschikt kunnen maken. Wanneer in dergelijke gevallen, dissimulatie van het hoofd-verschijnsel (afgang of braking van ascarides of andere ingewands-wormen) mogt worden vermoed, lette men op den z. g. habitus verminosus, die zich uiten kan door bleeke gelaatskleur, donker-blaauwe kringen om de oogen, pupils-verwijding, stinkenden adem, en die in verband kan staan met jeukte van den neus, veranderlijken, dikwijls vraatzuchtig vermeerderden eetlust, dikken buik, enz.

Eenigzins van meer belang, ofschoon de voorbeelden zeldzaam zijn, is de voorwending en de nabootsing van helminthiasis. Intusschen zijn die meestal slechts voorgekomen met het doel eener tijdelijke vrijstelling van dienst. Als zoodanig werden ons gevallen bekend van het verdicht bestaan van lintworm ¹⁾, en van de nabootsing van ascarides: "immiscendo lumbricos terrestres, aut filamenta ex amylo facta, "vermicelli" dicta, faecibus" ²⁾.

Tot de herkenning zal het, in het eerste geval, noodig zijn, den man in observatie te houden en acht te geven op het al of niet bestaan van ontlasting der zoo karakteristieke geledingen van den bandworm. In het tweede geval, geeft de zoölogische beschouwing van het zuig-apparaat en andere kenmerken van ware ascariden opheldering genoeg; terwijl voor de "vermicelli," de gewone reactie op zetmeel kan worden toegepast.

Aanmerking: Niet alleen wormen, maar ook vele vreemde ligchamen werden somtijds met opzet bij de faeces gevoegd, onder den schijn als of die per anum waren ontlast ³⁾.

Noten bij dit artikel

1) De Off. v. Gez. Van Leersum ontmoette een zoodanig geval van taenia ficta bij eenen bottelier der Marine, op Z. M. Wachtschip Maas, te Vlissingen, dat op het punt stond van uit te moeten zeilen, en die zich daaraan wenschte te onttrekken. (Register v. v. z. n°. 6).

2) Men leest ook, dat dergelijke flamenta artificialia, soms in de urine geworpen, als, nier-wormen werden aangegeven! Onderscheiding tusschen dezen en den in de nieren voorkomenden, rood-gekleurden Strongylus gigas zal wel nimmer eenig bezwaar opleveren. - Eenige mogelijkheid echter zou bestaan tot het verwisselen van zoodanige draadjes met die, welke afkomstig zijn van de Bellinische buisjes (bij morbus Brightii als anderzins), of van urethritis chronica (als welke laatste soms ook door het vulgus met den naam van "wormpjes" worden bestempeld), het mikroskopisch onderzoek laat evenwel geen twijfel toe.

3) Reeds Plenck geeft voorbeelden op, waar dit het geval zou geweest zijn met glas, spelden, naalden, enz. Zie Mechanische vergiftleer (mihi). - Bedriegelijke ontlasting van gewone aardwormen of "pieren" uit den neus is mede vermeld.