i). Haematuria. - Behalve enkele andere opzettelijke verkleuringswijzen der urine, zoo als eene witte, door admixtio lactis, eene zwarte, door die van atramentum, eene gele, door usus internus rad. Rhei, eene blaauwe, door dat van indigo ¹⁾, - heeft men voornamelijk eene roode verkleuring der pis, tot het nabootsen van bloedwateren ontmoet. Beta rubra, Rubia tinctorum, de vruchten der Ficus Indica, enz. werden daartoe soms, in ruime hoeveelheid, interné genomen. In andere gevallen zouden sommige der bij dysenterie en haemoptoë genoemde pigmenten (§ 118, § 131) daartoe misbruikt zijn. In een enkel voorbeeld leest men omtrent injectio van sanguis in de urethra of de vesica.

In het laatste geval alleen zou de herkenning eenig bezwaar kunnen opleveren, doch men houde zich dan niet te veel op met dit verschijnsel alleen, maar lette vooral op het al of niet bestaan van nier-, blaas- of pisbuis-kwalen, waarvan dit het gevolg kan zijn. Tot de ontdekking der gezegde kleurstoffen, bezige men de reeds vroeger opgegevene middelen. Men geve acht op het aanwezen van bloed-ligchaampjes, van fibrineuse stremsels uit de tubuli Bellini, op dat van eiwit, enz. Een eenvoudig hulpmiddel ter herkennmg van dit laatste (behalve de behandeling door kookhitte, salpeterzuur) bestaat in de indompeling van een schoon linnen lapje in zoodanige urine en dit dan zachtjes te laten droogen. Was er bloed (en alzoo albumen) in de urine, dan droogt het lapje stijf op, anders niet. Ook het koken der urine stelt eene tweede eenvoudige proef daar. Ware bloedpis levert daarbij een bruin coagulum op, dat na eenigen tijd sedimenteert, terwijl het bovenstaande vocht zijne gewone gele kleur herneemt.

Door verwstoffen daarentegen kunstmatig rood gekleurde pis blijft na het koken, hare medegedeelde of geleende kleur, in haar geheel, behouden.

Aanmerking: Men wil ook enkele gevallen van haematuria provocata hebben gezien, ten gevolge van abusus internus van diuretica acria (cantharides, therebinthina, nitrum, sal culinare in ruime hoeveelheid), bij gelijktijdige abstinentia van cibus en potus. Zulks zal, uit hoofde van het gevaar, wel hoogst zelden worden beproefd, en dan door de bijkomende verschijnselen (priapismus, odor therebinthinaceus urinae, diarrhoea, enz.) veeltijds te ontdekken of te vermoeden zijn.

Noot bij dit artikel

1) Beck, Donnè, Foderè en anderen maken van dergelijke verkleuringen der urine gewag; reeds Linnaeus beschreef eene zwarte pis door inwendig gebruik der semina Levistici. - lntusschen moet men wel bedacht zijn, dat werkelijk verscheidene pathologische kleursveranderingen van dit vocht, vooral eene blaauwe, kunnen plaats grijpen, door wijziging in de eigene pis-kleurstof.

§ 142. Calculosis

Inhoudsopgave

§ 144. Diabetes

Deze pagina is voor het laatst gewijzigd op: 06 March 2021.