Nationale Militie - Geneeskundig Onderzoek

Handleiding tot de leer van het Militair Geneeskundig Onderzoek

§ 147. Cryptorchis

n). Cryptorchis. - Bij het visiteren van de miliciens, of veel meer nog van de z. g. jongelingen, of vrijwilligers beneden de 18 jaren, moet inzonderheid de aandacht op dit gebrek worden gevestigd, bij hetwelk zich verscheidene gewigtige beschouwingen kunnen voordoen. Vooreerst, bestaat hier dit verschil, dat de testiculi nu eens geheel in de buikholte zijn verborgen, terwijl zij in andere gevallen in het lieskanaal, somtijds reeds ten deele in den liesring, als kleine ronde, door hoesten niet toenemende, maar ook door drukking niet inbrengbare gezwellen, duidelijk voelbaar zijn. In beide gevallen moeten vrijwilligers daarmede worden afgewezen; lotelingen behoeven slechts te worden uitgesteld, totdat er verbetering in hunnen toestand ontstaat. - In de tweede plaats, kan hier twijfel oprijzen, of de ballen slechts verholen zijn, dan of zij werkelijk ontbreken, in welk laatste geval geheele ongeschiktheid bestaat. Ter beoordeeling hiervan, lette men inzonderheid op het al of niet gelijktijdig voorkomen van eene algemeen tengere, zelfs vrouwelijke ligchaams-vorming, eene zwakke, hooge stem, en eenen geringen haar-groei, vooral aan den mons Veneris ¹⁾. - Ten derde, bestaat er een groot verschil in dezen toestand, daar somtijds de opvolgende descensus testiculorum van lieverlede en zonder eenige bezwaren plaats grijpt; terwijl daarbij in andere gevallen, hetzij van zelve, hetzij na sterke ligchaamsbeweging, te voet of te paard, meer of minder plotselinge en belangrijke verschijnselen van z. g. incarceratio testiculi kunnen optreden. - In de vierde plaats, is het ons gebleken, dat men hier verwisseling kan begaan van dit gebrek met hernia inguinalis, zelfs in zoo verre, dat zulke personen deswegens met breuk-banden werden voorzien! ²⁾ Deze dwaling is echter zeer ligt te vermijden, wanneer men slechts acht geeft op de ledigheid van het scrotum ³⁾. - Ten vijfde, bestond dit gebrek, in één ons voorgekomen geval, slechts in schijn, daar geen cryptorchisme voorhanden was, maar alleen atrophie van de ballen in den hoogsten graad ⁴⁾. - Ten zesde, moet men oplettend zijn, dat hier een groot onderscheid kan worden gevonden in het bestaan van dit gebrek aan ééne zijde (meer links dan regts), of aan beide zijden. In het eerste geval kan, bij overigens gezonde en krachtige ligchaamsontwikkeling, tot geschiktheid worden besloten, evenzoo als deze bij monorchis vast te stellen is. Bij deze beoordeeling mag intusschen niet worden vergeten, toe te zien, of het gebrek bij drukking, of zelfs zonder deze, pijnlijk is, en of het al of niet is gecompliceerd met hernia accreta, welke somtijds als gevolg-ziekte ⁵⁾ kan zijn ontstaan. - In de laatste plaats zal, bij onwilligen, ligtelijk aggravatie, of zelfs nabootsing kunnen voorkomen. Immers, het is bekend, dat sommige personen, door willekeurige inspanning van den cremaster, eene belangrijke retractio testiculi met opzet kunnen daarstellen (zie § 136, hernia imitata).

Noten bij dit artikel

1) Een criterium, door sommigen aangegeven, om bij deze beoordeeling ook het voorttelings-vermogen in regekening te brengen, zal wel niet dan eene hoogst zeldzame toepassing vinden.

2) In één van deze voorbeelden was daartoe echter gereede aanleiding door het vermoeden, dat er tevens eene liesbreuk bestond.

3) Hierbij moet worden gelet, of de ledigheid van den balzak ook afhankelijk ware van vroegere castratio. Men zoeke dan naar de aanwezige likteeken-vorming in het scrotum.

4) Eene dusdanige atrophia testiculorum brengt intusschen, in den regel, meer nog dan het bestaan van cryptorchis, dienst-ongeschiktheid mede.

5) Als mogelijke gevolg-ziekte van dit gebrek vond ik ook melding gemaakt, dat bij retentio testiculi in annulo ligter dan gewoonlijk hevige orchitis kan ontstaan, vooral bij aanwezige urethritis.