Nationale Militie - Geneeskundig Onderzoek

Handleiding tot de leer van het Militair Geneeskundig Onderzoek

§ 172. Scabies

2) Scabies. Het dissimuleren of verzwijgen van schurft zal in onzen tijd minder voorkomen dan vroeger, althans bij de reeds dienende manschappen, uithoofde van de tegenwoordig ingevoerde, gewijzigde snel-kuur tegen deze huid-ziekte, waardoor zij slechts zeer korten tijd in de zieken-inrigting behoeven te verblijven. Overigens kan dit toch, bijv. alleen uit valsche schaamte, plaats grijpen en moet men daarop bij de wekelijksche visitatiën bedacht zijn.

Geheel te ontkennen is dit uitslag niet, maar ten deele kan misleiding geschieden, - zoo als mij dit zelven in één geval is voorgekomen, - ten opzigte van het subjectieve kenmerkende symptoom der scabies in den "pruritus nocte adauctus" gelegen. Misvatting zou dan in zoo verre bestaanbaar wezen, dat men een' lijder met scabies, voor eczema diagnosticeerde, en dezen, in plaats van naar de "schurft- zaal", naar de "gekwetsten-zaal" zond.

Ter diagnosis behoeft naauwelijks te worden herinnerd aan de eigenaardige zitplaats der scabies, aan het bezigtigen der myt-gangen, en aan het opsporen van den Acarus scabiei zelven ¹⁾. In geval van twijfel dienaangaande stelle men zich ten regel, dat het verkieselijker is, eenen lijder met eczema als "scabieus" te doen opnemen, dan omgekeerd eenen scabieusen op de zaal der gekwetsten te doen verplegen.

Niet alleen van dissimulatie, maar ook van simulatie vindt men omtrent dit gebrek gewag gemaakt. Vooreerst, zijn ons enkele voorbeelden bekend geworden, waar inderdaad de scabies met opzet was "geïnoculeerd", "transferendo Acarum e vesiculis veri scabiosi in cutim sanam, interdum punctionis ope" ²⁾. In de tweede plaats leest men van het grove imiteren: 'pungendo cutim locis solitis, et ibi inungendo pulverem pyrium aut alia irritantia", terwijl daarbij tevens, subjectief, klagten werden geuit over "pruritus intolerabilis", en, objectief, de sporen vertoond werden van "cutis abrasio unguibus" ³⁾.

In het eerste geval is de herkenning der misleiding niet wel mogelijk, tenzij die door anderen verraden wordt of de man haar zelf bekent. In het tweede lette men naauwkeurig op het verschil in de ontwikkeling, kleur en vorm der scabies-blaasjes, terwijl verder de afwezigheid van den Sarcoptes hominis of het ontbreken van zijne karakteristieke cel-gangen geenen twijfel zal toelaten.

Noten bij dit artikel

1) Dit gelukt evenwel niet altijd even gemakkelijk, inzonderheid wanneer reeds eene of andere locale behandeling was voorafgegaan. Om ook dan nog den reeds gedooden parasiet, of met de naald of het lancet verkregene fragmenten van dezen, het best te herkennen, bediende ik mij meer dan eens met goed gevolg van het afstrijken der punten dezer werktuigen op een stukje zwart papier, ofschoon daartoe veeltijds bovendien de hulp van het mikroskoop werd gevorderd.

2) De Offic. v. Gez. Gobée en Lippe hebben van deze vormings-wijze van "scabies artificialis" ieder één voorbeeld medegedeeld: Register v. v. z. N°. 16 en 66.

3) Volgens Gavin zou de op deze manier voortgebragte "scabies imitata" bij de Engelsche Marine niet zeldzaam zijn.