Nationale Militie - Geneeskundig Onderzoek

Handleiding tot de leer van het Militair Geneeskundig Onderzoek

§ 192. Nostalgia

4) Nostalgia. Heimwee komt vooral voor bij jonge soldaten uit berg-streken, zoo als Zwitserland, Savoyen, Tyrol, de Pyreneën, enz., doch is eene enkele maal ook waargenomen bij miliciens uit onze Laud-provinciën, Drenthe, Noord-braband, enz. Het is een vorm van gestoorde ziels-werking, bij welke ligtelijk misleiding in het spel kan zijn, en ook enkele malen werkelijk beproefd is, doch die zich even ligt, bij de noodige oplettendheid, laat onderscheiden.

Ten deze zij men bedacht op de volgende diagnostica: Bij den uitgedrukten vorm ¹⁾ van dit lijden, en in de hoogere graden daarvan, zijn de daardoor aangetaste individuen ingetrokken, neerslagtig, apathisch, zonder krachtige pogingen aan te wenden, om dien toestand door eigen toedoen te overwinnen. Zij verkrijgen een treurig en kwijnend voorkomen; betoonen zich volstrekt indifferent voor al wat hen omgeeft; spreken uit eigene beweging niet over zich zelven, zelfs niet over hun "solum natale", doch indien een ander hen daarover aanspreekt, of wanneer zij iets zien of hooren wat hen daaraan herinnert, inzonderheid hunne "lingua materna" en bepaaldelijk hun eigen dialekt, - zoo ziet men hen veeltijds eene kleur krijgen of in eene bevreemdende opgewektheid geraken. Voor het overige hebben zij een zeer geringen "appetitus" de pols verzwakt en wordt ongeregeld, en de lijders "emaciëren" van dag tot dag.

Het behoeft naauwelijks herinnering, dat simulanten dit beeld niet natuurlijk kunnen nabootsen. Hunne pogingen tot bedrog bepalen zich dan ook slechts tot het aannemen van een ontevreden en wrevelig voorkomen en tot een aanhoudend verblijf in bed, waarbij zij dagelijks hun "desiderium ad domum paternum eundi, alta voce, exprimere solent".

Wat den waren nostalgicus betreft, die is niet te genezen, dan door zijn paspoort of verlof naar huis. Zonder dit, bezwijkt hij ligtelijk, onder sub-typheuse verschijnselen ²⁾. Daarentegen zag men pseudo-nostalgici meer dan eens zeer spoedig herstellen onder de aanwending van een sober diëet de toediening van emetico-purgantia, en het zetten van een setaceum in den nek.

Noten bij dit artikel

1) In de ligtere gevallen van heimwee geeft deze toestand somwijlen aanleiding tot het aangrijpen van allerlei andere middelelen van simulatie, die dan soms zeer hardnekkig wordt volgehouden.

2) Vergelijk hierover vooral de Fransche schrijvers over dit Leerstuk, Perçy en Laurent, Sagak, Combe en anderen. De laatste deelt over de lethaliteit dezer kwaal mede, dat in het Fransche Leger binnen een tijdvak van zes jaren, van 1820 tot 1826, niet minder dan 97 sterfgevallen, door nostalgie veroorzaakt, werden opgeteekend! !