Nationale Militie - Geneeskundig Onderzoek

Handleiding tot de leer van het Militair Geneeskundig Onderzoek

§ 194. Morbi contagiosi

m). Morbi contagiosi. - Het eenige, doch belangrijke feit, dat hieromtrent, ten opzigte van mogelijke misleiding, verdient te worden opgeteekend, is, dat deze ziekten onder verschillende omstandigheden kunnen worden gedissimuleerd. Men weet toch, hoe door de Openbare Geneeskunde verscheidene voorschriften, zoo in den ouden als nieuwen tijd, zijn gegeven en gehandhaafd tot het tegengaan van hare verbreiding. In deze voorschriften worden meerdere maatregelen aangetroffen, die, voor de huisgezinnen, betrekkigen als anderzins der besmette individuen, niet alleen lastig, maar somtijds, hoe noodzakelijk ook, ten hoogste onaangenaam zijn; ten voorbeelde wijs ik slechts op de quarantaine-maatregelen en andere middelen tot het isoleren of buiten gemeenschap houden der besmettelingen met de buiten-wereld.

Het valt in het oog, dat de belanghebbenden meermalen alles in het werk stellen, om zich aan deze, voor het algemeen welzijn gebodene, doch voor hen zelven drukkende omstandigheden te onttrekken, weshalve het in al die gevallen voor de geneeskundigen des te meer pligt wordt, scherp op te letten, dat de Wetten, ten deze gegeven, niet worden gevioleerd. Men moet, in geval van twijfel, eerder uitspraak doen voor dan tegen de besmettelijkheid eener pas uitgebrokene algemeene ziekte. Dwaling kan hier noodlottige gevolgen te weeg brengen ¹⁾. De Off. v. Gez. bij de Marine vooral, mag nimmer nalaten, de Wet met alle kracht te helpen handhaven. Hij behoort zeer naauwkeurig toe te zien, bij tijds algemeene visitatiën, ook der schijnbaar gezonde manschappen, te bewerkstelligen en bepaaldelijk toe te zien vóór het vertrek uit besmette havens, of geen der schepelingen bereids aangetast zij of de voorloopers vertoont eener gevreesde besmetting, en dit te meer, dewijl de voorbeelden niet zeldzaam zijn, dat het scheepsvolk deze verzwijgt, uit vrees van te worden achtergelaten ²⁾. Men late zich dan nimmer door kwalijk geplaatste goedhartigheid verleiden, om een enkelen zoodanigen lijder aan boord te houden. Komt men intusschen in het geval, dat gevreesde epidemiën daar of elders, in kampen of Garnizoenen, reeds zijn uitgebroken, dan kan het somtijds hoogst heilzaam werken, wanneer de geneeskundige zelf het kwaadaardig karakter daarvan zoo veel mogelijk voor de zieken en gezonden verholen houdt ³⁾.

Noten bij dit artikel

1) Een bekend voorbeeld hiervan, dat o. a. ook gevonden wordt in de groote Dictionnaire des sciences médicales, in een Artikel van Marc, komt kortelijk hierop neder: In het jaar 1576 werden twee geneesheeren, Mercuriali en Capivaccio, door den Senaat van Venetië geraadpleegd over eene ziekte, die zich aldaar epidemisch begon te vertoonen. Zij verklaarden die "voor niet pestaardig." De uitkomst leerde het tegendeel. De noodige voorzorgen werden verzuimd en de gevolgen waren vreeselijk. Iets dergelijks staat van één der pest-epidemiën te Marseille geboekt. In lateren tijd, zelfs in den onzen, schijnt eene dergelijke dwaling ten opzigte der gele koorts, ook in onze West-Indië, wel eens te hebben plaats gegrepen.

2) Forget waarschuwt daartegen, vooral met het oog op de exanthemata febrilia; wij voegen daar meer bepaaldelijk bij de pestis, de febris flava, de dysenteria epidemica, en de ophthalmia purulenta.

3) Ik moet ten dezen bijzonder opmerkzaam maken op de handelwijze van den beroemden Desgenettes. Toen gedurende het verblijf van het Fransche Leger in Egypte, de pest onder de troepen was uitgebroken, verklaarde deze haar voor eene andere ziekte, en door zich zelven moedig aan de besmetting bloot te stellen, voor zich geene de minste maatregelen te nemen en, wat meer is, door zich zelven uit eene pestbuil te inoculeren, verborg hij het gevaar zoo veel mogelijk voor de soldaten. De gerustheid keerde daarop in de hoogst ontstelde gemoederen terug, en eene gunstige uitwerking, zoowel op de gezondheid als op den moed der troepen, viel hem daarvoor ten deel. Ook ons vaderland heeft een dergelijk voorbeeld van zelfverloogchening aan te wijzen. In het jaar 1832, tijdens de belegering der Citadel van Antwerpen door de Franschen, heeft de Off. v. Gez. G. M. Ingenluyff, op het Vlaamsche Hoofd zich zelven met het bloed en andere stoffen van cholera-lijders ingeënt, ten einde de vrees voor besmetting bij de soldaten weg te nemen!