Nationale Militie - Geneeskundig Onderzoek

Handleiding tot de leer van het Militair Geneeskundig Onderzoek

§ 198. Catalepsia

q). Catalepsia. - Men kent slechts hoogst enkele voorbeelden van bedriegerij met deze ziekte, "Zinvang" is dan ook bij het mannelijk geslacht uiterst zeldzaam. Intusschen zijn twee à drie voorbeelden opgeteekend, waar nabootsing daarvan door jonge soldaten werd beproefd ¹⁾.

De bedriegerij is in die gevallen spoedig te ontdekken, doordien de hier anders zoo karakteristieke "flexibilitas cerea" niet natuurlijk kan worden geïmiteerd. In één voorbeeld verzette de pseudo-catalepticus zich zelfs merkbaar en krachtig tegen de "flexio extremitatum". In een ander geval geraakte men tot de ontdekking, door dat patiënt, bij het snel bewegen van de hand voor zijne oogen, "nictitationem palpebrarum" vertoonde.

Eene proef, die hier door sommigen als "probatum" geprezen wordt, bestaat in het ophangen van een middelmatig zwaar gewigt aan een touwtje, aan den cataleptisch verstijfden en uitgestrekten arm, en in de observatie, wat er nu geschiedt, als ook wat er volgt, wanneer men het touw eensklaps doorknipt. Bij simulanten toch zag men het lid "in eadem positione manere, atque in experimento sursum moveri, quod plane contra naturara".

Aanmerking: In het burgerlijk leven, en meer bepaaldelijk bij vrouwen, kwam vroeger nog eene andere zenuw-kwaal voor, onder den naam van "bezetenheid" of "ecstasis". De Jaarboeken der militaire geneeskunde leveren daarvan echter weinige of geene voorbeelden op. In gevallen daarvan mag men overigens, in den regel, op misleiding rekenen ²⁾.

Noten bij dit artikel

1) Onder anderen door Marx en Kirchner, en bij ons, door den Off. v. Gez. Aldenrahd. Dit laatste geval viel voor te Neuzen, in 1817, bij eenen jeugdigen Flankeur. Uit zijn bed genomen, bleef bij staan, zoo als men hem plaatste, en bootste verder ook andere symptomen van catalepsie vrij natuurlijk na. A. kreeg het eerst vermoeden op bedrog, doordieu de acçessen der catalepsie zich "exclusivé durante tempore visitationis aegrorum" vertoonden, en de pseudo-lijder met smaak zijn "drie kwart" gebruikte. Register v. v. z. n°. 71.

2) Vergelijk daarover Krügelsteins Erfahrungen, u. s. w. S. 26.