Nationale Militie - Geneeskundig Onderzoek

Handleiding tot de leer van het Militair Geneeskundig Onderzoek

§ 124. Scoliosis

c). Scoliosis. - Over de herkenning van den scheeven rug werd reeds vroeger gesproken (§ 121). Dissimulatie daarvan is overigens wel niet mogelijk. Daarentegen kan het nabootsen somtijds bij onwilligen worden ontmoet ¹⁾; zelfs mogen enkele welgeslaagde voorbeelden daarvan, bij de schrijvers over dit onderwerp geboekt, ons ook hier voorzigtigheid leeren. Dit te meer, daar de kunst-scoliose soms jaren lang vóór het onderzoek was begonnen en ons één geval bekend is, waar de simulant, in zijn dorp, algemeen als "krom" of "scheef" bekend schijnt te hebben gestaan ²⁾. Willekeurig voortgebragte, ongelijkmatige spier-contractie van ééne zijde, met gelijktijdig optrekken van één der schouders, was de eenvoudige kunst-greep daartoe.

Eenige gevallen van dit bedrog kan men reeds op den eersten aanblik herkennen aan de zitplaats, de rigting en de bij-verschijnselen der verkromming ³⁾, alsmede aan de duidelijk overdreven gekunstelde ligchaams-houding en de algemeene spier-inspanning (soms tevens zigtbaar aan het inhouden van den adem en het rood worden van het gelaat). Men bevele verder den man allerlei ligchaams-bewegingen te maken, late hem gaan liggen en opslaan, zich aan- en uitkleeden, en merke daarbij op, of de scheeve stand zich gelijk blijft. Zeer nuttig is het ook, hem geheel ontkleed, voorover op eene matras, die op den grond is gespreid, te plaatsen, en hem nu door een paar helpers aan armen en beenen te doen uitrekken. Insgelijks bij het hangen aan de beide armen, bijv. aan eene deur, of aan de sporten van eene ladder, in één geval werd mijn vermoeden, bij bespieding in den eersten slaap, terstond bevestigd. Bij zeer krachtige en slimme individuen kan echter de aetherisatie noodig zijn ⁴⁾.

Hardnekkigen hebben hier somtijds eene zware beproeving door te staan, daar men op hen de gebruikelijke geneeswijzen van scoliosis (myotomie, rekbedden), of alleen de vrees voor deze zou kunnen toepassen.

Noten bij dit artikel

1) Baudens, Gavin en vele Offic. v. Gez. met ons, hebben gevallen van scoliosis imitata ontmoet, in dien graad, dat onervarenen zich daardoor zeer ligt zouden hebben laten verschalken.

2) Deze belangrijke waarneming van den Heer Fransen hebben wij reeds vroeger aangegeven, bij het handelen over de dwalingen in het afgeven van attesten, zie § 28, noot 2.

3) Bij Jules Guèrin vindt men, ter vergelijking van waarheid en schijn ten dezen opzigte, de volgende regelen vermeld:
a). Bij de ware scoliosis is de zitplaats der verkromming niet altijd van te voren juist te bepalen, doch kan deze verschillend zijn. Bij de nagebootste vindt men deze altijd op dezelfde hoogte, te weten, in het midden der regio dorso-lumbalis.
b) . Bij de ware scoliosis is de verkromming dikwijls meervoudig, S- of slangvormig, en vindt men haar meermalen gepaard met wervel-draaijing (spondylo-strophosis), of zelfs met beginnende hoge hei-vorming. Bij de nabootsing is de verkromming altijd enkelvoudig, zonder spondylo-strophosis, zouder bogchel-vorming.
c). Bij de ware scoliosis bestaat aan den hollen kant der kromming slechts één, meest weinig of niet zigtbare huid-plooi in de zijde. Bij de nagebootste zou men aldaar, in den regel, twee of meer huid-plooijen aantreffen. [Dit criterium gaat echter volstrekt niet standvastig door],
d). Bij de ware scoliosis is altijd eenige verandering in den stand van één der schouders en van één der heupen waar te nemen. Bij de nagebootste kan deze afwijking niet in dien graad en althans nimmer natuurlijk genoeg worden gevormd.

4) In het geval der scoliosis imitata van den Offic. v. Gez. Fransen kwam hij, reeds bij de eerste zitting, op de volgende wijze tot de ontdekking: hij hield een komfoortje met vuur onder den oksel, tusschen den arm en den derwaarts overhellenden tronk, en zag bij het toenemen der inwerking van de hitte, den tronk al meer en meer zijnen normalen, regten stand hernemen. Register v. v. z. n°. 57.